Historia Biblioteki

 

        Powstanie Biblioteki Publicznej w Pałecznicy związane jest z budową ogólnokrajowej sieci bibliotek publicznych. Władze oświatowe i specjalna dotacja państwowa przyczyniały się do powstawania w każdej gminie przynajmniej jednej biblioteki, której celem miała być powszechna edukacja i walka z analfabetyzmem.

       Namiastka Gminnej Biblioteki Publicznej w Pałecznicy powstała już w latach przedwojennych w 1939 r. Pan Stanisław Włosowicz prowadził w tym czasie biblioteczkę Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Zgromadzone książki w świetlicy Szkoły Podstawowej w Pałecznicy  wypożyczał  nawet w czasie okupacji hitlerowskiej nie tylko społeczności lokalnej ale i ludności z Warszawy, Poznania, Lwowa i Śląska, która na ziemi pałecznickiej  znalazła schronienie przed okupantem.

     30 czerwca 1946 r. Zarząd Gminy w oparciu o Dekret powołał Gminną  Bibliotekę Publiczną w Pałecznicy. Według ówczesnych przepisów miała ona spełniać rolę placówki, upowszechniającą kulturę  masową na terenie wiejskiej gromady. Kierownikiem biblioteki  został  Stanisław Włosowicz, który całe życie zawodowe związał z organizowaniem i prowadzeniem książnicy.

    Pierwsza baza lokalowa Biblioteki mieściła się Szkole Podstawowej w Pałecznicy. Małe pomieszczenie przejściowe do pokoju nauczycielskiego bez żadnego zaplecza i ogrzewania, małe okno i lampa naftowa dawały niewiele światła.

        Perypetie lokalowe Biblioteka przeżywała do października 2010 roku. Przez okres 64 lat zmieniała aż 11 razy lokal, z których najmniejszy wynosił 12 m² a największy 46 m².

        W latach 1946 -  1948 Biblioteka swoją działalność prowadziła w Szkole  Podstawowej, 1948 – 1949 w  Urzędzie Gminy, 1949 - 1951 w domu prywatnym  Tadeusza Bila, 1951-1972 w domu  prywatnym Mariana Okarmusa, 1972 - 1975 w domu prywatnym Wincentego Grzywacza, 1975 – 1977 w domu prywatnym (po raz drugi) Mariana Okarmusa, 1977 – 1982 w domu prywatnym  Lucjana Kałuży, 1982 – 1992 w domu prywatnym Juliana Kądzieli, 1992 – 2009 w  Lecznicy Zwierząt, 2009 – 2011  w Remizie OSP i w 2011 otrzymała  własnynowy lokal o powierzchni 146 m² z nowoczesnym wyposażeniem, który zdecydowanie poprawił jakoś funkcjonowania biblioteki. Przedsięwzięcie zostało dofinansowane w ramach  Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Oficjalne otwarcie biblioteki nastąpiło 5 sierpnia 2012 r.

     Zainteresowanie książką w początkowym okresie istnienia biblioteki  było bardzo duże. W celu sprawniejszej obsługi czytelników Biblioteka zwiększała ilość godzin otwarcia a w roku 1948  zaczęła zakładać punkty biblioteczne, które początkowo  prowadzone były  bezpłatnie a później za symboliczne wynagrodzenie przez nauczycieli i społeczników. Pierwsze punkty lokalizowane były w domach prywatnych: w Gruszowie, Ibramowicach, Pamięcicach, Lelowicach Kolonii. Powstałe następne w 1950 r. lokalizowano w Klubach Rolnika i Szkołach Podstawowych w: Głupczowie, Wrocimowicach, Nadzowie. Po około 45 latach funkcjonowania punkty biblioteczne systematycznie kończyły swoją działalność.

      Księgozbiór biblioteczny wzbogacany był przez zakup centralny do roku 1957 a w późniejszym okresie czyli do 1991 zakupami zajmowali się instruktorzy terenowi z bibliotek nadrzędnych. Po roku 1991 do chwili obecnej o doborze literatury i zakupie decyduje kierownik Biblioteki. Od roku 2005 zakup książek najczęściej odbywa się drogą elektroniczną  z nieodpłatną dostawą  do Biblioteki. W 2004 r. zakupy były  dofinansowywane przez Ministerstwo Kultury w Warszawie, a od 2005r.  do chwili obecnej są dofinansowane przez Bibliotekę Narodową, dzięki takiemu wsparciu  księgozbiór biblioteczny zwiększa się podwójnie.

        Pomocą w uzupełnianiu księgozbioru były i są nadal przekazywane książki w formie darów od osób prywatnych, bibliotek nadrzędnych, różnych Fundacji, instytucji czy wydawnictw.

         Reorganizacja Biblioteki przechodziła wszelkie perturbacje wynikające ze zmian administracyjnych. W 1954 r. podzielono gminę na mniejsze gromady a istniejące na tym terytorium punkty przekształcono w biblioteki gromadzkie. Gromadzka Biblioteka Publiczna w Pałecznicy znalazła się w strukturze powiatu proszowickiego w województwie krakowskim.  W wyniku zmian administracyjnych w 1976 r.  została filią Gminnej Biblioteki Publicznej Gminy Racławice – Pałecznica.  Gmina znalazła się w województwie kieleckim, a biblioteką nadrzędną została Biblioteka Rejonowa w Kazimierzy Wielkiej. Ostatecznie na prośbę Stanisława Włosowicza Biblioteka znalazła się pod nadzorem merytorycznym  Miejskiej Biblioteki w Miechowie.

     W 1990 r. w Polsce zlikwidowano Rady Narodowe i reaktywowano samorząd terytorialny. W następnym roku jednostką organizacyjną Biblioteki stał się Urząd Gminy, a Biblioteka tym samym odzyskała tożsamość Gminnej Biblioteki Publicznej. Przekazanie Biblioteki Publicznej we władanie samorządu ujawniło jego merytoryczne nieprzygotowanie do jej prowadzenia. Brakowało im doświadczenia i rozumienia roli Biblioteki a zdecydowana postawa Wójta Gminy opowiadającego się za Biblioteką nie znajdowała poparcia wśród radnych.

    W listopadzie 1992 r. na zwołanej w tym celu sesji Rady Gminy przewagą jednego głosu zadecydowano o nie likwidowaniu Biblioteki. Z początkiem tego roku  obowiązki kierownika Biblioteki przejęła Krystyna Błaut.

    Na podstawie ustawy o zasadach ewidencji podatników Biblioteka otrzymała w 1996 r. numer identyfikacji podatkowej i regon, a po wpisaniu do gminnego rejestru instytucji kultury uzyskała osobowość prawną. W 2000 roku uchwałą Rady Gminy nadano Bibliotece Statut. Kolejna zmiana administracyjna w 1999 roku sprawiła, że nad Biblioteką nadzór merytoryczny prowadzi WBP w Krakowie i P i MBP w Proszowicach.

      Do roku 1999 biblioteka brała udział w szkoleniach seminaryjnych jeden raz w miesiącu a w nowej strukturze organizacyjnej jeden lub dwa razy w roku.

       Lata dwutysięczne to okres definiowania nowych funkcji i zadań Biblioteki – komputeryzacji.

       W 2001 r. Biblioteka zakupiła pierwszy komputer, odtwarzacz CD-ROM i nagrywarkę. Za dwa lata  w czerwcu  2003 r. Fundacja im. Andrzeja Urbańczyka w Krakowie podarowała drugi, a w parę miesięcy później Biblioteka Narodowa przekazała nieodpłatnie program biblioteczny „MAK”. W pierwszej połowie  2004 r.  ramach programu „Ikonka” Ministerstwo  Nauki i Informatyzacji w Warszawie przekazało trzy komputery z oprogramowaniem. Pozyskany  sprzęt elektroniczny przyczynił się do  komputeryzacji zbiorów i udostępniania użytkownikom bezpłatnego dostępu do Internetu.  Prace nad tworzeniem katalogu elektronicznego trwały przez  ok. trzy lata i GBP w Pałecznicy jako pierwsza w powiecie proszowickim i jedna z nielicznych w województwie małopolskim udostępniała użytkownikom  internetowy katalog. Instruktażu w komputeryzacji zbiorów bibliotecznych udzielał p. Wojciech Kowalewski z działu automatyzacji WBP w Krakowie.

      30 grudnia 2006 r. zakupiony został  program biblioteczny „Libra 2000”, który bardzo usprawnienia pracę  bibliotekarza oraz ułatwia czytelnikowi  szybki i łatwy dostęp do katalogu Biblioteki. Od 2013 roku Biblioteka prowadzi elektroniczną obsługę czytelnika.

     Udział GBP w Programie Rozwoju Biblioteki (od 2009 r.) pozwala jej na osiągnięcie dodatkowych celów i zadań. Ułatwia użytkownikowi biblioteki otrzymać szybką i wyczerpującą informację, stwarza możliwości bezpłatnych rozmów telefonicznych za pomocą „Skypa” a także polepsza sprawność  pracy bibliotekarskiej. Dzieje się to wszystko  za pośrednictwem otrzymanego sprzętu elektronicznego ( najnowszej generacji komputera, drukarki, urządzenia wielofunkcyjnego i aparatu cyfrowego).

    Program „Akademia Orange dla bibliotek”, w którym biblioteka brała  udział od kwietnia 2010 r. do lipca 2012 r.  wspomagał naszą placówkę przez trzy lata nieodpłatnym Internetem. Od sierpnia 2012 r. Biblioteka korzysta nieodpłatnie z Internetu przesyłanego z Urzędu Gminy za pośrednictwem światłowodu. 

    Szerząc czytelnictwo rozwinęła się systematyczna współpraca GBP w Pałecznicy z  bibliotekami gminnymi i szkolnymi, ze szkołami (nie tylko z terenu gminy ale i powiatu), przedszkolami, władzą lokalną, sołtysami, radnymi, OSP, plebanią, Ośrodkiem Zdrowia, i  innymi instytucjami. Biblioteka od początku działań Fundacji ABCXXI- „Cała Polska czyta dzieciom”,   organizuje  w ramach współpracy akcje czytelnicze, bierze  udział w szkoleniach, warsztatach i  konferencjach organizowanych lub współorganizowanych przez Fundację.

    Ważnym wydarzeniem w historii Biblioteki były wizyty wielu osobistości m.in. Ireny Koźmińskiej,  Elżbiety Olszewskiej, Joanny Górskiej i Joanny Kucharczyk z Fundacji ABCXXI – „Cała Polska czyta dzieciom” w Warszawie, Dyrektora  Biblioteki Narodowej w Warszawie Michała Jagiełło, Magdaleny Ślusarskiej Dyrektor Instytutu Książki w Krakowie, Janusza Kahl Ambasadora Szwecji i Danii w Krakowie i Redaktora Naczelnego Miesięcznika „Bliżej Przedszkola” -  Roberta Halika i wielu innych.

     Przychylność jaką okazują Bibliotece gminne  władze samorządowe pozwala rzetelnie pełnić jej funkcje Gminnej Biblioteki Publicznej, być ważną instytucją kulturalno – oświatową i informacyjną , sprawnie i nowocześnie funkcjonować.